Dầm nhà là gì ?
Dầm nhà là một thành phần chính trong cấu trúc của một ngôi nhà hoặc tòa nhà, được sử dụng để chịu trách nhiệm cho việc chuyển tải tải trọng từ trên xuống dưới và phân phối chúng đều trên các cột hoặc móng. Dầm nhà thường được làm từ các vật liệu như gỗ, thép, bê tông, hoặc kết hợp các vật liệu này với nhau.
Dầm nhà thường được đặt trong tường có kích thước giao động từ khoảng 20-25 cm, dầm nhà phụ thường được đặt theo nhịp với kích thước giữa hai dầm chính, có tác dụng gánh đỡ sức nặng cho dầm phụ. Dầm nhà có cấu tạo khá là đơn giản, chi phí chế tác lại thấp, vô cùng hợp lý nên được sử dụng vô cùng rộng rãi trong các công trình xây dựng như dầm sàn, dầm mái, dầm cầu trục, dầm cầu, …
Dầm nhà chính được bố trí theo chiều ngang của ngôi nhà được gọi là dầm chính ngang để nâng đỡ tấm sàn để thêm củng cố, chắc chắn. Khoảng cách giữa 2 dầm chính có tên gọi là nhịp, cách nhau từ 4 đến 6cm, mỗi nhịp sẽ được sắp đặt từ 1 – 3 dầm phụ. Nếu dầm ngang có kích thước lớn thì có thể đặt thêm dầm phụ để phân tải lực phù hợp, giảm thiểu đi sự chịu lực làm uốn cong dầm chính, ảnh hưởng tới cốt lõi của toàn bộ ngôi nhà.
Dầm nhà có thể có nhiều hình dạng và kích thước khác nhau, tùy thuộc vào thiết kế của ngôi nhà hoặc tòa nhà và các yêu cầu về tải trọng. Dầm có thể là dạng dầm chính (chịu trách nhiệm chính cho việc chuyển tải tải trọng từ sàn lên các cột hoặc móng) hoặc dạng dầm phụ (dùng để tăng độ chắc chắn cho cấu trúc hoặc chịu tải trọng phụ). Dầm nhà là một phần rất quan trọng trong xây dựng, và nó cần phải được thiết kế và lắp đặt đúng cách để đảm bảo tính an toàn và độ bền của ngôi nhà hoặc tòa nhà.
Hệ dầm là gì ?
Hệ dầm là một phần của cấu trúc dầm của một ngôi nhà hoặc tòa nhà. Nó bao gồm các dầm chính và dầm phụ được kết hợp với nhau theo một mạng lưới hoặc hệ thống để chịu trách nhiệm cho việc chuyển tải tải trọng từ sàn lên các cột hoặc móng.
Mục đích của hệ dầm là phân phối tải trọng đều trên các cột hoặc móng, giúp ngăn chặn các sự cố như suy giảm cấu trúc và sụp đổ. Hệ dầm cũng giúp tăng tính ổn định của cấu trúc bằng cách giảm sự lệch hướng hoặc uốn cong trong các dầm, đồng thời giúp tạo ra một không gian bên dưới sàn để dễ dàng bố trí các hệ thống khác như dây điện, ống nước, hệ thống điều hòa không khí và hệ thống chiếu sáng.
Các hệ dầm thường được thiết kế và lắp đặt theo một số tiêu chuẩn và quy định của ngành xây dựng để đảm bảo tính an toàn và độ bền của cấu trúc. Các kiến thức về thiết kế và lắp đặt hệ dầm là rất quan trọng đối với các kỹ sư và nhà thầu xây dựng.
Những loại hệ dầm
Có nhiều loại hệ dầm khác nhau, tùy thuộc vào thiết kế và yêu cầu tải trọng của ngôi nhà hoặc tòa nhà. Dưới đây là một số loại hệ dầm phổ biến:
- Hệ dầm nhà chữ I: là loại hệ dầm phổ biến nhất và được sử dụng rộng rãi trong xây dựng. Nó được thiết kế với dạng dầm hình chữ I, với một thanh thép dài ở giữa và hai cánh thép ngắn bên ngoài. Hệ dầm chữ I có tính chất vững chắc và có thể chịu được tải trọng lớn.
- Hệ dầm nhà chữ H: là một loại hệ dầm tương tự như hệ dầm chữ I, nhưng có thêm một cánh thép giữa hai thanh thép dài.
- Hệ dầm nhà chữ U: là một loại hệ dầm được thiết kế với dạng dầm hình chữ U. Nó có độ chắc chắn cao và thường được sử dụng cho các ngôi nhà có diện tích lớn hoặc cần chịu tải trọng lớn.
- Hệ dầm nhà treo: là một loại hệ dầm được sử dụng trong các ngôi nhà hoặc tòa nhà có kiến trúc độc đáo. Hệ dầm treo có thể được sử dụng để tạo ra một không gian mở dưới sàn và giảm thiểu sự che khuất của các dầm.
- Hệ dầm nhà bán nguyệt: là một loại hệ dầm được thiết kế với dạng dầm hình bán nguyệt. Nó thường được sử dụng trong các tòa nhà có diện tích lớn và kiến trúc độc đáo để tạo ra một không gian mở dưới sàn.
- Hệ dầm nhà đơn giản : Đây là hệ thống dầm bao gồm những hệ thống dầm bố trí song song với cạnh ngắn của ô sàn mà trong đó, bản sàn làm việc như bản kê 2 cạnh.
- Hệ dầm nhà phổ thông : Hệ thống dầm này bao gồm 2 hệ thống dầm đặt vuông góc với nhau và song song với 2 cạnh ô bản mà trong đó, bản sàn sẽ làm việc giống như là bản kê 4 cạnh.
- Hệ thống dầm phức tạp : Hệ thống này được sử dụng khi sàn nhà chịu tải q > 3000daN/m2.
Các loại hệ dầm khác nhau có những ưu điểm và hạn chế riêng, và tùy thuộc vào thiết kế và yêu cầu của công trình mà sẽ có sự lựa chọn thích hợp cho hệ dầm.
Phân loại những kiểu dầm nhà hiện nay
Có nhiều phân loại khác nhau của dầm nhà, tùy thuộc vào kiểu dáng, kích thước, vật liệu sử dụng và mục đích sử dụng. Dưới đây là một số phân loại dầm nhà phổ biến hiện nay:
- Dầm treo: dầm treo là dạng dầm được treo lên từ các cột hoặc trụ, giúp giảm sự chiếm diện tích của dầm và tạo ra không gian mở dưới sàn. Dầm treo thường được sử dụng trong kiến trúc độc đáo hoặc những không gian có diện tích lớn.
- Dầm chữ I: dầm chữ I là dạng dầm hình chữ I, có độ chắc chắn cao và được sử dụng rộng rãi trong xây dựng nhà ở và công nghiệp. Dầm chữ I thường được sản xuất bằng thép, gỗ hoặc bê tông.
- Dầm chữ H: dầm chữ H là dạng dầm tương tự như dầm chữ I, nhưng có thêm một cánh giữa hai thanh dài. Dầm chữ H có khả năng chịu tải trọng lớn hơn so với dầm chữ I.
- Dầm bản: dầm bản là loại dầm được đặt ngang trên các cột hoặc trụ để chịu tải trọng từ các sàn. Dầm bản thường được sản xuất từ gỗ, thép hoặc bê tông.
- Dầm liên kết: dầm liên kết là loại dầm được sử dụng để kết nối các dầm chính và dầm phụ với nhau để chịu tải trọng và tăng độ chắc chắn cho hệ dầm.
- Dầm nhịp: dầm nhịp là dạng dầm dài được đặt ngang qua không gian để chịu tải trọng từ các sàn hoặc kết nối các đối tượng khác nhau trong kiến trúc.
- Dầm cầu: dầm cầu là loại dầm được sử dụng để kết nối hai đầu cầu với nhau và chịu tải trọng từ các phương tiện đi lại.
- Dầm nhà chính : Đây là thanh dầm chịu lực chính ,là cốt cán của ngôi nhà, thường được bố trí dọc hoặc nằm ngang, 2 đầu dầm được đặt nối liền với 2 đầu cột, gác lên chân cột hoặc là vách. Dầm nhà chính sở hữu kết cấu vững chắc để chịu những loại lực uốn cong. Dầm chính thường mang kích thước lớn hơn so với những loại dầm khác.
- Dầm nhà phụ : Dầm nhà phụ được kết cấu từ bê tông cốt thép và thép định hình, nhưng lại có kích thước nhỏ hơn so với dầm chính ,được bố trí vuông góc với dầm chính để làm giằng. Dầm phụ có công dụng là phân chia tải trọng với dầm chính để chia nhỏ kích thước tấm sàn, chia nhỏ lực giúp cho lực nâng đỡ được chắc chắn hơn.
- Dầm nhà từ bê tông cốt thép : Là loại dầm có kết cấu chịu uốn chủ yếu tốt và để chịu nén nhưng độ chịu nén thấp hơn so với độ chịu uốn. Dầm bê tông cốt thép được làm từ khung cốt thép và bê tông. Cốt thép trong dầm bao gồm 4 loại cốt đó là : cốt dọc chịu lực, cốt dọc cấu tạo, cốt đai và cốt xiên.
- Dầm thép : Là loại dầm mang kết cấu xây dựng đơn giản, đỡ phức tạp nhất trong các hệ thống dầm. Vì vậy, chi phí để tạo ra dầm thép vô cùng thấp. Loại dầm này được sử dụng khá rộng rãi và phổ biến trong ngành xây dựng.
Những phân loại dầm nhà này có những đặc điểm, ưu điểm và hạn chế riêng, và tùy thuộc vào thiết kế và yêu cầu của công trình mà sẽ có sự lựa chọn thích hợp cho dầm nhà.
Khoảng cách và kích thước của dầm nhà là bao nhiêu?
Khoảng cách và kích thước của dầm nhà phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như tải trọng cần chịu, vật liệu sử dụng cho dầm, độ cao của tầng sàn, và cách bố trí các trụ và cột trong không gian. Dưới đây là một số thông tin cơ bản về khoảng cách và kích thước của dầm nhà:
- Khoảng cách giữa các dầm: Khoảng cách giữa các dầm thường được thiết kế để đảm bảo sức chịu tải trọng cho sàn và đồng thời giảm chi phí xây dựng. Thông thường, khoảng cách giữa các dầm nhà được đề xuất nên trong khoảng từ 1,2m đến 2,4m. Tuy nhiên, đối với các tải trọng lớn hoặc vật liệu dầm nhà yếu, khoảng cách giữa các dầm cần được rút gọn hơn.
- Kích thước của dầm: Kích thước của dầm cũng phụ thuộc vào tải trọng cần chịu, vật liệu sử dụng, và cách bố trí các trụ và cột trong không gian. Thông thường, kích thước của dầm nhà được tính toán để đảm bảo độ chắc chắn cần thiết và giảm thiểu chi phí xây dựng. Ví dụ, kích thước của một dầm chữ I thông thường nằm trong khoảng từ 100mm đến 600mm, tùy thuộc vào tải trọng và vật liệu sử dụng.
- Độ cao của tầng sàn: Độ cao của tầng sàn cũng là một yếu tố quan trọng để tính toán khoảng cách và kích thước của dầm. Độ cao của tầng sàn càng cao thì càng cần dùng dầm nhà lớn hơn và có khoảng cách giữa các dầm nhỏ hơn.
Vì vậy, để xác định khoảng cách và kích thước của dầm nhà cần tính toán chi tiết dựa trên các yếu tố như tải trọng, vật liệu và cấu trúc của hệ thống sàn, tầng sàn, trụ và cột. Việc tính toán này cần được thực hiện bởi một kỹ sư kết cấu có kinh nghiệm trong lĩnh vực xây dựng để đảm bảo độ an toàn và hiệu quả kinh tế của công trình. Ngày nay người ta thường áng chừng khoảng cách giữa những dầm nhà như sau:
- Dầm nhà 2 tầng thường có chiều cao khoảng ~ 30cm
- Dầm nhà 3 tầng thường có chiều cao khoảng ~35cm
- Dầm nhà 4,5 tầng thường có chiều cao từ 35-40cm
Cách bố trí dầm nhà theo phong thủy
Bố trí dầm nhà theo phong thủy là một trong những yếu tố quan trọng để tạo ra một không gian sống hài hòa và ấm cúng. Dưới đây là một số lưu ý cần thiết khi bố trí dầm nhà theo phong thủy:
- Tránh làm dầm chéo: Trong phong thủy, dầm chéo được coi như là một dấu hiệu không may và gây ra rắc rối cho gia chủ. Do đó, bạn nên tránh bố trí các dầm chéo trong không gian nhà của mình.
- Tránh làm dầm góc cạnh: Dầm góc cạnh có thể tạo ra một áp lực không tốt và gây ra cảm giác chằng chịt trong không gian sống. Vì vậy, bạn nên tránh bố trí các dầm góc cạnh.
- Bố trí dầm ở vị trí cao: Nếu có thể, bạn nên bố trí các dầm ở vị trí cao hơn để tạo ra một không gian mở rộng và thoáng mát. Tuy nhiên, bạn cũng cần phải đảm bảo rằng các dầm này được bố trí một cách an toàn và đúng cách.
- Tránh bố trí dầm trên giường: Bố trí dầm trên giường có thể gây ra cảm giác rất khó chịu và áp lực không tốt đối với người ngủ. Vì vậy, bạn nên tránh bố trí các dầm trên giường của mình.
- Bố trí dầm theo hướng tốt: Bố trí dầm theo hướng tốt của phong thủy có thể tạo ra một không gian sống hài hòa và thuận lợi cho sự phát triển của gia chủ. Tuy nhiên, để thực hiện điều này, bạn cần nắm rõ các nguyên tắc cơ bản của phong thủy.
- Màu sắc của dầm: Màu sắc của dầm cũng được xem là một yếu tố quan trọng trong phong thủy. Theo quan niệm phong thủy, màu sắc của dầm phải phù hợp với phong thủy chung của ngôi nhà và cùng tông với màu sắc của các yếu tố khác trong không gian sống.
- Vật liệu làm dầm: Vật liệu làm dầm cũng được xem là một yếu tố quan trọng trong phong thủy. Theo quan niệm phong thủy, vật liệu làm dầm cần phải được chọn một cách cẩn thận để đảm bảo tính an toàn và độ bền của ngôi nhà.
- Kích thước và số lượng dầm: Kích thước và số lượng dầm cũng có ảnh hưởng đến phong thủy của ngôi nhà. Theo quan niệm phong thủy, số lượng và kích thước dầm phải được tính toán một cách chính xác để đảm bảo tính an toàn và độ bền của ngôi nhà.
Lưu ý rằng, khi bố trí dầm nhà theo phong thủy, bạn nên kết hợp với các yếu tố khác như ánh sáng, màu sắc và đồ nội thất để tạo ra một không gian sống hài hòa và đẹp mắt. Bên cạnh đó, việc bố trí dầm nhà cũng cần phải đảm bảo độ an toàn và tiêu chuẩn kỹ thuật trong xây dựng.
